PCIe (Pipheral Component Interconnect Express) یک رابط استاندارد برای اتصال قطعات پرسرعت است. هر مادربرد رایانه رومیزی دارای تعدادی اسلات PCIe است که می‌توانید از آنها برای افزودن GPU (کارت گرافیک)، کارت‌های RAID، کارت‌های Wi-Fi یا کارت‌های افزودنی SSD استفاده کنید. انواع اسلات‌های PCIe موجود در کامپیوتر شما به مادربردی که خریداری می‌کنید، بستگی دارد.
اسلات‌های PCIe دارای پیکربندی‌های فیزیکی مختلفی از جمله x1، x4، x8، x16، x32 هستند. عدد بعد از x به شما می‌گوید که اسلات PCIe چند خط دارد (چگونه داده‌ها به کارت PCIe می‌روند و از آن خارج می‌شوند). یک اسلات PCIe x1 یک خط دارد و می‌تواند داده‌ها را با یک بیت در هر چرخه جابجا کند. یک اسلات PCIe x2 دو خط دارد و می‌تواند داده‌ها را با دو بیت در هر چرخه و غیره جا به جا کند.
می‌توانید یک کارت PCIe x1 را به یک اسلات PCIe x16 متصل کنید، اما آن کارت پهنای باند کمتری دریافت خواهد کرد. به همین ترتیب، می‌توانید یک کارت PCIe x8 را به یک اسلات PCIe x4 متصل کنید، اما در مقایسه با اسلات PCIe x8، تنها از نیمی از پهنای باند استفاده می‌کند. اکثر پردازنده‌های گرافیکی برای رسیدن به پتانسیل کامل خود به یک اسلات PCIe x16 نیاز دارند.
Frequency | Gigatransfer | Bandwidth |
|
2.5 GHz | 2.5 GT/s | 8 GB/s | PCIe 1.0 |
5 GHz | 5 GT/s | 16 GB/s | PCIe 2.0 |
8 GHz | 8 GT/s | 32 GB/s | PCIe 3.0 |
16 GHz | 16 GT/s | 64 GB/s | PCIe 4.0 |
32 GHz | 32 GT/s | 128 GB/s | PCIe 5.0 |
32 GHz | 64 GT/s | 256 GB/s | PCIe 6.0 |
نسل‌های فعلی PCIe
استانداردهای PCIe در حال حاضر در چهار نسل مختلف ارائه می‌شوند: PCIe 1.0، PCIe 2.0،PCIe 3.0 و PCIe 4.0. که پهنای باند با هر نسل دو برابر می‌شود (پهنای باند هر نسل در مقایسه با نسل قبلی دو برابر می‌شود).
از کجا می‌دانید که با یک کارت توسعه PCIe به چه عملکردی می‌رسید؟ کارت PCIe شما در پایین‌ترین نسل فعلی اجرا می‌شود. بنابراین اگر یک کارت PCIe 2.0 را در یک اسلات PCIe 3.0 قرار دهید، عملکرد PCIe 2.0 را دریافت خواهید کرد.
PCIe 4.0
استاندارد PCIe 4.0 در سال 2017 معرفی شد و 64 گیگابایت بر ثانیه توان پردازشی را ارائه داد. PCIe 4.0 برای سرورهای کلاس سازمانی در دسترس است، اما فقط برای SSDها در سال 2019 قابل استفاده بود. پردازنده‌های سری Ryzen 3000 AMD که در جولای 2019 معرفی شدند، اولین پردازنده‌های دسکتاپ هستند که از PCIe 4.0 x16 خارج از جعبه پشتیبانی می‌کنند. برای پشتیبانی کامل، کاربران به یک مادربرد جدید با چیپست X570 نیاز دارند.
نسل‌های آینده PCIe 5.0 :PCIe و PCIe 6.0
PCIe 5.0
استاندارد رسمی PCIe 5.0 در ماه می 2019 عرضه شد. این استاندارد 128 گیگابایت بر ثانیه توان عملیاتی را به همراه خواهد داشت. این مشخصات با نسل‌های قبلی PCIe سازگار است و شامل ویژگی‌های جدیدی از جمله تغییرات الکتریکی برای بهبود یکپارچگی سیگنال و اتصالات CEM سازگار به سمت عقب برای اضافه کردن کارت است. انتظار می‌رود اولین دستگاه‌های PCIe 5.0 در سال 2022 برای مشتریان سازمانی معرفی شوند و محصولات مصرفی نیز به دنبال آن عرضه شوند.
PCIe 6.0
در همان حداکثر تعداد خطوط 16، PCIe 6.0 پهنای باند PCIe 5.0 را دو برابر می‌کند و به 256 گیگابایت بر ثانیه می‌رساند. نرخ انتقال داده به64 انتقال گیگا در ثانیه (GT/s) در هر پین خواهد رسید که از نرخ داده 32 انتقال گیگا در ثانیه (GT/s) PCIe 5.0بیشتر است. همچنین انتظار می‌رود PCIe 6.0 با نسل‌های قبلی PCIe سازگار باشد.
